گرم کردن
عضلات سرشانه
حرکات کششی
این روزها سرعت زندگی نسبت به قبل بیشتر شده و افراد به دنبال راه‌های سریع‌تر و میانبر برای رسیدن به اهدافشان می‌گردند. این مسئله در کاهش وزن هم صدق میکند. یکی از روش‌های سنتی که اغلب افراد استفاده می‌کنند، مصرف عرق زیره برای لاغری است.
استفاده از گیاهان دارویی بـه علـت سـهولت دسترسی، اثرگـذاري در پیشـگیري، کـاهش عـوارض جانبی و هزینه نسبتاً کم محبوبیت زیـادي بین مردم پیدا کرده‌اند. بنابراین مصرف زیره یا عرق زیره برای لاغری از جمله راهکارهاییست که به سراغش می‌رویم تا زودتر به هدفمان برسیم. در این مقاله می‌خواهیم در رابطه با زیره و فواید آن صحبت کنیم و به این پرسش آیا عرق زیره برای لاغری مفید است پاسخ دهیم.
زیره و ارزش غذایی آن
زیره با نام علمی Bunium persicum Boiss يكي از اعضاي خانواده گياهان معطر و چتريان است. ميوه این گياه قسمت دارویي آن است که از ترکيبات مفيدی مانند فنل‌ها، فلانوئیدها و آلكالوئيدها تشکیل شده است. اين گياه حاوی پروتئين، اسيدهاي آمينه ضروري، آهن، كلسيم، فسفر، پتاسيم، منگنز، سديم، اسيد پتروسلينيک و اسيدهاي چرب غيراشباع است. این مواد به روش‌های مختلفی مانند خواص آنتی‌اکسیدانی قوی، ضدالتهابی و ضدمیکروبی؛ تغییر سطح هورمون‌های در گردش و …. در بدن عمل می‌کنند و مي‌توانند اثرات درماني متعددی داشته باشند.
یک قاشق غذاخوری زیره، 22 کالری، 2.7 گرم کربوهیدرات، 1.3 گرم چربی و 1.1 گرم پروتئین دارد. حدودا یک الی دو درصد نیاز روزانه بدن به ویتامین A، C و B6 را فراهم میکند و مواد معدنی زیادی دارد. این مواد معدنی عبارتند از:
سدیم: 10 میلی گرم که مقدار آن برای نیاز روزانه ناچیز است.
آهن: ۴ میلی گرم یا ۲۲ درصد نیاز روزانه
منگنز: 2 میلی گرم یا 10 درصد نیاز روزانه
کلسیم: 56 میلی گرم یا 6 درصد نیاز روزانه
منیزیم: ۲۲ میلی گرم یا ۵ درصد نیاز روزانه
پتاسیم: 107 میلی گرم یا 3 درصد نیاز روزانه
فسفر: 30 میلی گرم یا 3 درصد نیاز روزانه
همانطور که می‌بینید زیره منبع بسیار خوب آهن است و به همین دلیل باعث تاثیرات مثبت زیادی در بدن می‌شود. در ادامه به بررسی فواید زیره و عرق زیره برای لاغری می‌پردازیم.
زیره و طب سنتی
زیره از دیرباز در طب سنتی استفاده می‌شد. یک گیاه دارویی شناخته شده که ابن سینا برای کاهش وزن آن را توصیه کرده؛ به همین علت سال‌هاست به عنوان یک عامل کاهش دهنده چربي و کاهش وزن در بين گياهان دارویي مطرح بوده است.
زیره دارای سابقه طولانی در کاربردهای درمانی در طب سنتی است. طب چند هزار ساله آیورودا در هند از زیره برای درمان ناراحتی‌های گوارشی، اسهال و یرقان استفاده میکند. همچنین در جاهای دیگر برای فشار خون بالا، صرع و تشنج، تب و سرماخوردگی، بیماری‌های دوران کودکی؛ اختلالات زنان، افزایش دهنده شیر مادر، اسپاسم و درد، مدر و مقوی معده استفاده می‌شود.
علم هنوز در مورد فواید زیره برای سلامتی مطمئن نیست. نه به این دلیل که به مزایای سلامتی آن اعتقاد ندارد. بلکه به این خاطر که به تازگی شروع به تحقیق و جمع آوری شواهدی کرده است که این ادعاها را تأیید میکند. با این وجود، سابقه هزار ساله زیره به اعتبار آن بسیار می‌افزاید.
در نهایت مطالعات مدرن برخی از فواید سلامتی زیره را تایید کرده‌اند که به طور سنتی به آن‌ها معروف است. این فواید به طور غیر مستقیم در کاهش وزن موثر هستند.
فواید زیره
زیره هدیه طبیعت به انسان است. لیست مزایای آن تقریبا بی‌نهایت بوده به همین علت استفاده از آن گسترده و جهانی است. در حالی که مردم به طور کلی از آن برای چاشنی وعده‌های غذایی خود استفاده می‌کنند؛ خیلی از افراد نیز از عرق زیره برای لاغری و مزایای سلامتی بی‌شمارش استفاده می‌کنند.
اثرات دارویی زیره
- کاهش چربی خون و کلسترول
- کاهش وزن
- خواص ضد سرطانی
- تقویت حافظه
- ضد استرس و افسردگی
- مقوی معده و دستگاه گوارش
- کنترل قند خون و بهبود دیابت
- کاهش فشار خون و حتی مفید برای پوست
با ما همراه باشید تا در ادامه برخی از این فواید را که در تحقیقات علمی مورد بررسی قرار گرفته‌اند؛ و جزء اثرات غیر مستقیم عرق زیره برای لاغری هستند را با هم بررسی می‌کنیم.
زیره و گوارش
رایج‌ترین استفاده سنتی زیره برای سوء هاضمه است. در سانسکریت باستان، آن را به عنوان جیراکا تعریف میکردند به معنای چیزی که هضم شما را متعادل میکند.
زیره دارای ترکیبات فعال زیستی است که می‌تواند میکروارگانیسم‌های روده را که در هضم و جذب غذا و هموستاز روده کمک می‌کنند، متعادل کند. همچنین فعالیت آنزیم‌ها و پروتئین‌های گوارشی را افزایش داده و به طور بالقوه به هضم کمک میکند. از طرفی نیز باعث افزایش ترشح صفرا از کبد می‌شود. صفرا به هضم چربی‌ها و برخی مواد مغذی در روده شما کمک میکند.
علاوه بر این، محققان عصاره زیره را برای درمان گرفتگی، اسپاسم گوارشی، حالت تهوع و نفخ مرتبط با سندرم روده تحریک پذیر (IBS) ارزیابی کرده‌اند. زیره به قدری موثر بوده که محققان امیدوارند جایگزین موثری برای افرادی باشد که نمی‌توانند داروهای تجویزی گران قیمت برای درمان را تهیه کنند. اثر غیر مستقیم عرق زیره برای لاغری: با بهتر کردن بلع و هضم، منجر به متابولیسم متعادل‌تر می‌شود.
زیره و چربی خون
بیشترین موردی که در تحقیقات به آن پرداخته شده اثر مصرف زیره بر روی چربی و کلسترول بوده است. فلانوئیدها ترکیبات فعالی در گیاهان هستند که به طور قابل توجهی شاخص‌های پروفایل لیپیدی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. این مواد از تولید چربی جلوگیری می‌کنند و حتی مصرف اسیدهای چرب را در بدن بیشتر می‌کنند. زیره در مطالعات بالینی باعث بهبود کلسترول و نسبت HDL (چربی خوب) به LDL (چربی بد) شده است.
البته مشخص نیست که آیا استفاده از زیره در مقادیر کم به عنوان چاشنی فواید مشابهی دارد یا نه؛ زیرا در بیشتر مطالعات از مکمل آن یا مقادیر نسبتا بیشتری استفاده شده است.
اثر غیرمستقیم عرق زیره برای لاغری: مصرف چربی بیشتر مانع از ذخیره چربی و نهایتا چاقی می‌شود.
زیره و خواص آنتی اکسیدانی
مهم‌ترین خاصیت زیره، خواص آنتی اکسیدانی آن است. آنتی اکسیدان‌ها مواد شیمیایی هستند که آسیب رادیکال‌های آزاد به بدن و همچنین تشکیل آن‌ها را کاهش می‌دهند. به این معنی که این رادیکال‌ها اساساً الکترون‌های تنها هستند که به شدت جفت بودن را دوست دارند.
این الکترون‌های تنها، دیگر شرکای الکترونی را از سایر مواد شیمیایی بدن شما می‌دزدند و با این کار به سلول‌های سالم بدن حمله می‌کنند و باعث آسیب به آن‌ها می‌شوند. همچنین می‌توانند به اَشکال بسیار فعالی مثل رادیکال‌های سوپراکسید تبدیل شوند. به این صورت به DNA سلول‌ها آسیب می‌زنند و یا اینکه آنزیم‌های ضروری و پروتئین‌های ساختاری را تخریب می‌کنند. در نهایت منجر به بیماری‌های زیادی مثل گرفتگی عروق و سرطان می‌شوند.
همان طور که قبلا گفتیم زیره حاوی بسیاری از ترکیبات گیاهی است. که خیلی از آن‌ها به عنوان آنتی اکسیدان عمل می‌کنند مثل تیموکینون، یا فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی را زیاد می‌کنند. همچنین زیره به واسطه داشتن منگنز باعث فعال شدن آنزیم‌هایی می‌شود که منجر به کاهش رادیكال‌های آزاد مي‌گردد. به طور خلاصه زیره به شما کمک میکند تا احساس سلامتی و انرژی بیشتری داشته باشید.
اثر غیرمستقیم عرق زیره برای لاغری: داشتن انرژی بیشتر سبب فعالیت و کالریسوزی بیشتر می‌شود.
نکته مهم
خاصیت آنتی اکسیدانی زیره علاوه بر اثر غیرمستقیم، اثر مستقیم نیز در کاهش وزن دارد. پژوهش‌های مختلف نشان داده‌اند که در اثر چاقی، کمبود آنتي اکسيدان در بدن حاصل مي‌شود. از طرف دیگر با اضافه کردن ترکيبات آنتي اکسيدانی در رژیم غذایي افراد چاق می‌توان به دفع چربی اضافی، افزایش سوخت و ساز و کاهش وزن این افراد کمک کرد.
زیره و آهن
کمبود آهن یکی از شایعترین کمبودهای مواد مغذی است؛ که تا 20 درصد از جمعیت جهان و 10 نفر از هر 1000 نفر را در ثروتمندترین کشورها تحت تأثیر قرار می‌دهد. دانه‌های زیره به طور طبیعی غنی از آهن هستند. بسیاری از افراد این ماده معدنی را در رژیم غذایی خود به اندازه کافی دریافت نمی‌کنند.
یک قاشق چایخوری زیره آسیاب شده حاوی 1.4 میلی‌گرم آهن یا 18 درصد از نیاز روزانه یک بزرگسال را تامین میکند. تعداد کمی از غذاها به اندازه زیره آهن دارند. این مورد باعث می‌شود که حتی اگر به مقدار کم به عنوان چاشنی استفاده شود، باز هم بتواند درصد خوبی از آهن مورد نیازتان را تامین کند. علاوه بر این زیره میزان جذب روده‌ای و ذخیره‌سازی آهن را نیز افزایش می‌دهد.
آهن مسئول تولید هموگلوبین است، عاملی که اکسیژن را در خون ما منتقل میکند و برای تولید انرژی نقش بسیار مهمی دارد. به خصوص اگر ورزشکار هستید اهمیت ویژه‌ای برای شما می‌تواند داشته باشد.
زیرا حین ورزش سطح قند خون افزایش می‌یابد و این احتمال وجود دارد که از طریق مکانیسمهای ویژه‌ای موجب دفع بیشتر آهن شود. کمبود آهن منجر به انرژی کمتر، سیستم ایمنی ضعیف‌تر و قدرت کمتر برای انجام هرکاری می‌شود! اثر غیرمستقیم عرق زیره برای لاغری: آهن ارتباط مستقیمی با سطح انرژی دارد.
زیره و قند خون
زیره به سلول‌های شما کمک میکند تا به انسولین و گلوکز پاسخ دهند و در نتیجه قند خون شما را ثابت نگه می‌دارد. همچنین برخی از اجزای زیره به درمان دیابت کمک میکند و با برخی از اثرات طولانی مدت دیابت مثل آسیب به چشم، کلیه، اعصاب و عروق خونی کوچک مقابله میکند.
یکی از اصلی ترین مواد موثر زیره، کومین آلدهید است. این ماده بازدارنده دو آنزیم در مسیر متابولیسم کربوهیدرات بوده و همچنین روی عملکرد انسولین نیز تاثیرات مثبت زیادی می‌گذارد. احتمال می‌رود به همین دلیل خاصیت ضد دیابتی هم داشته باشد. تاکنون تحقیقات آزمایشگاهی زیادی تاثیرات مثبت زیره را بر دیابت نوع دو تایید کرده‌اند.
البته هنوز مشخص نیست که دقیقا چه چیزی مسئول این اثرات است یا چه مقدار زیره برای ایجاد فواید لازم است. اثر غیرمستقیم عرق زیره برای لاغری: باعث تعادل قند خون شده و انسولین مانع از تجمع چربی در بدن می‌شود.
زیره و کلیه
سلول‌های کلیه بیشترین تماس را با رادیکال‌های آزاد دارند. به نظر می‌رسد زیره با دارا بودن خاصیت آنتی‌اکسیدانی قوی از سلامت کلیه‌ها حافظت میکند و حتی باعث افزایش کارایی آن می‌شود. همچنین این ماده مدر بوده و به دفع سنگ‌های کلیه و مثانه کمک میکند. از طرفی زیره می‌تواند میزان کراتینین را کاهش دهد. تحقیقات نشان دادند که مصرف زیره می‌تواند با کاهش کراتینین از التهاب و آسیب‌های کلیوی جلوگیری و حتی آن را درمان کند.
مواد معدنی نیز نقش مهمی در سلامت کلیه‌ها دارند. مشاهده شده که میزان ریزمغذی‌ها در افراد با مشکلات و بیماری‌های کلیوی در مقایسه با افراد سالم، کمتر است. در صورت عملکرد نامناسب کلیه‌ها تعادل الکترولیت‌ها و مواد معدنی از بین رفته و می‌تواند عوارض بسیاری به دنبال داشته باشد.
از طرفی آهن هدف مهمی در مداخله درمانی کلیه محسوب می‌شود که در زیره نیز به مقدار زیادی وجود دارد. اثر غیرمستقیم عرق زیره برای لاغری: تنظیم نبودن آب و الکترولیت‌های بدن می‌تواند در روند کاهش وزن اختلال ایجاد کند.
زیره و بیماری‌های قلبی
زیره اسیدهای چرب غیراشباع زیادی دارد. چربی‌هایی که نقش مهمی در حفظ سیستم عروقی ما دارند. این چربی‌ها منجر به انرژی بیشتر، خشم کمتر و مقاومت بیشتر در برابر استرس می‌شوند. همچنین مصرف زیره باعث افزایش سطح فعالیت آنزیم پارا اکسوناز1 در پلاسما شده و در نتیجه منجر به کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود.
همان طور که در قسمت‌های قبل به آن اشاره کردیم دانه‌های زیره می‌توانند سطح کلسترول را تا بیش از 10 درصد و تری‌گلیسیرید را تا 25 درصد کاهش دهند؛ این موارد دو عامل اصلی در بیماری‌های قلبی هستند.
یک مطالعه منتشر شده در مجله تحقیقات پزشکی هند نشان می‌دهد افرادی که هر روز زیره مصرف می‌کنند؛ در مقایسه با افرادی که زیره مصرف نمی‌کنند، به طور قابل توجهی کمتر در معرض ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب هستند.
زیره موجب کاهش عوامل التهابي و فشار خون می‌شود. فقط بوییدن زیره آسیاب شده به مدت 20 دقیقه فشارخون را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. احتمالاً به دلیل روغن‌های فرار موجود در آن، گردش خون را بهبود می‌بخشد و رگ‌های خونی را شل میکند. اثر غیرمستقیم عرق زیره برای لاغری: قلب شما را تقویت میکند که در همه چیز نقش حیاتی دارد.
زیره و سیستم ایمنی بدن
زیره برای قرن‌هاست که به عنوان یک ماده نگهدارنده در غذا استفاده می‌شود. چندین ترکیب زیره باعث کاهش رشد باکتری‌ها و انواع خاصی از قارچ‌های عفونی می‌شود. مثلا هنگامی که زیره هضم می‌شود، ماده‌ای به نام مگالومایسین آزاد میکند که دارای خواص آنتی بیوتیکی است.
به بیان ساده زیره خواص ضدمیکروبی و آنتی بیوتیکی دارد. محققان بر این باورند که زیره می‌تواند به کشتن باکتری‌های مضری که سعی در حمله به سیستم ایمنی بدن دارند، کمک کند. اگر سیستم ایمنی شما قوی باشد، انرژی شما را در هر ثانیه برای مبارزه با میکروب‌ها تخلیه نمی‌کند. در عوض، به تمام آن انرژی دسترسی خواهید داشت و احساس پرانرژی بودن و نشاط می‌کنید.
اثر غیرمستقیم عرق زیره برای لاغری: اگر فردی احساس خستگی و بی‌انگیزگی کند چگونه وزن کم میکند؟ عملا غیرممکن است! تا اینجا اثرات غیرمستقیم زیره و عرق زیره برای لاغری را با هم بررسی کردیم. اما به سوال اصلی میرسیم، آیا عرق زیره برای لاغری به طور مستقیم موثر است؟
اثر مستقیم عرق زیره برای لاغری
آیا عرق زیره برای لاغری مفید است؟ پاسخ کلی ما به سوال مربوط یک بله بزرگ است. چرا که نه؟ اثرات غیرمستقیم عرق زیره برای لاغری را تا اینجا با هم بررسی کردیم؛ اما در ادامه در مورد اثر مستقیم آن به صورت کامل صحبت می‌کنیم.
طبق نظر مقالات داخلی و خارجی سه سال اخیر؛ زیره یکی از گیاهان دارویی است که بیش از 100 ماده شیمیایی دارد و آن را به فعالیت‌های ضد میکروبی، ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی و اسیدهای چرب غیراشباع می‌شناسند.
این ترکیبات از طریق جلوگیری از ذخیره‌سازی چربی و افزایش تجزیه سلول‌های چربی باعث کاهش وزن می‌شود؛ به همین علت به نظر می‌رسد مصرف عرق زیره برای لاغری کمک کننده است. البته کم کردن وزن با مکانیسمهای مختلفی انجام می‌شود.
انواع مکانیسمهای لاغری با عرق زیره
این مکانیسم‌ها عبارتند از: افزایش تولید گرما در بدن (ترموژنز)، فعالسازی برخی آنزیم‌ها، کاهش بیان چندین ژن درگیر در تجمع چربی؛ افزایش مصرف انرژی، افزایش سرعت سوخت و ساز پایه و متابولیسم، تجزیه بیشتر چربی‌ها و حتی تاثیر بر اشتها.
از طرف دیگر عرق زیره باعث افزایش هورمون‌های تیروئید و اثرات ضد کم کاری می‌شود که منجر به تحریک میزان متابولیک شده و درنتیجه باعث کاهش چربی و وزن بدن می‌شود. همچنین تحقیقات مختلفی نشان دادند که وقتی زیره در کنار تمرینات ورزشی مصرف می‌شود، در کاهش وزن و چربی موثر است.
پس بله عرق زیره برای لاغری مفید است. البته دقت کنید که هنوز تحقیقات انسانی کمی در رابطه با تاثیر عرق زیره برای لاغری انجام شده؛ در سال‌های اخیر تحقیقات به این سمت آمدند و بیشتر نتایج از طریق تحقیق بر روی نمونه‌های غیرانسانی به دست آمده است.
چطور و چقدر باید زیره مصرف کنیم؟
حالا که می‌دانیم عرق زیره برای لاغری می‌تواند به ما کمک کند؛ این سوال برایمان پیش می‌آید که چه مقدار و چطور از آن استفاده کنیم؟
به چند روش می توانید از زیره استفاده کنید:
- به عنوان ادویه و چاشنی در آشپزی
- استفاده از دمنوش، جوشانده یا عرق
- مکمل زیره
شما می‌توانید برخی از فواید زیره را فقط با استفاده از مقادیر کم در غذاها دریافت کنید. این مقادیر آنتی اکسیدان، آهن و مزایای بالقوه برای کنترل قند خون را فراهم میکند. اما برای مزایای بیشتر مانند کاهش وزن و بهبود کلسترول خون ممکن است نیاز به دوز بالاتری شاید به شکل مکمل داشته باشید. البته هنوز این مسئله نیاز به بررسی و تحقیق بیشتر دارد.
اگر تصمیم دارید به جای عرق زیره برای لاغری، مکمل‌ها را امتحان کنید؛ حتما با یک متخصص مشورت کنید و از مکمل‌ها برای تکمیل و نه جایگزین درمان‌های پزشکی استفاده کنید.
به طور خلاصه
زیره یک ادویه رایج با فواید استثنایی برای سلامتی شماست. این ماده دارای جنبه‌های منفی کمی است. می‌تواند هضم شما را تنظیم، متابولیسم را تسریع، سیستم ایمنی را تقویت و حواس شما را بیدار کند و به طور مستقیم و غیرمستقیم به کاهش وزن شما کمک کند!
بنابراین عرق زیره برای لاغری کمک کننده است! اما به خاطر داشته باشید که زیره یک ماده معجزه‌آسا نیست. برای کاهش وزن شما همچنان باید متعهد به کاهش کالری و ورزش منظم باشید. در حالی که هیچ تضمینی برای عرق زیره برای لاغری وجود ندارد، خواص منحصر به فرد و سایر فواید سلامتی آن، ارزش امتحان کردنش را دارد.
